In Yalla Yalla! Zie je in Egypte zet Teylers Museum het werk van de 19de-eeuwse kunstenaar Willem de Famars Testas op vernieuwende wijze centraal.
Het oudste museum van Nederland maakt een tentoonstellingsreis en werkt daarvoor samen met de Egyptisch-Nederlandse acteur en theatermaker Sabri Saad El-Hamus, prijswinnend podcastmaker Tjitske Mussche en scenograaf Theun Mosk van Ruimtetijd. Met Testas’ werk als leidraad nemen zij de bezoeker mee op een reis over grenzen van tijd, ruimte en culturen.
“Hij was ook gewoon een jonge naïeveling” – het Parool
In 1858 maakte de jonge, dan nog onbekende kunstenaar Willem de Famars Testas (1834-1896) een lange, levensbepalende reis naar Egypte. De geuren, kleuren, geluiden, moskeeën, de armoede, het klimaat – alles was anders, zo blijkt ook uit het dagboek dat hij bijhield en de brieven die hij verstuurde: “Die drukte en bedrijvigheid die hier heerscht, is zeer curieus: overal ontmoet men kamelen, ezels en paarden, beladen met allerlei dingen, voorts zwermen van ezels, die men overal vindt met hunne jongens.” Het decor van deze nieuwe wereld inspireerde hem tot het maken van schilderijen, aquarellen, schetsen en tekeningen.
In de prikkelende ruimte van Theun Mosk – met schilderijen, tekeningen, filmbeelden en foto’s – horen de bezoekers van Teylers Museum in een door Tjitske Mussche gemaakte podwalk, de dialogen tussen Van Druten en El-Hamus en dagboekfragmenten van Testas, ingesproken door acteur Florian Myjer. De muziek is speciaal voor de tentoonstelling gecomponeerd door de jonge componiste Youssra El Hawary uit Caïro. Via het werk van Testas worden de bezoekers uitgedaagd op verkenning te gaan in Egypte en ‘de ander’ en zichzelf tegen te komen.
De voorstellingen van verre ‘exotische’ landen waren een geliefd onderdeel van de Europese kunst in de negentiende eeuw, maar ze laten ook een bepaald stereotype beeld zien. Hoe actueel is de blik van Testas op Egypte en hoe denken wij nu over zijn beschrijvingen? In de voetsporen van Testas nodigde Sabri Saad El-Hamus conservator Terry van Druten – al vijftien jaar lang groot fan van zijn werk – en Tjitske Mussche in februari 2023 uit om mee te gaan naar Egypte om de plekken die Testas schilderde te bezichtigen.
Voor de tentoonstelling hebben we een primeur, we hebben samengewerkt met Imagineear en hun ’trigger’ systeem ingezet wat via ultra-wideband zeer precies kan bepalen waar de bezoeker zich in de ruimte bevindt. Zo konden we op juiste moment audio fragment laten horen of licht en projectie aansturen. Hierdoor kan men in eigen tempo de route beleven, maar ook op de juiste momenten instructies krijgen.
Terry van Druten
Balster van Duijn | Ruimtetijd
Theun Mosk | Ruimtetijd
Tjitske Mussche | Ruimtetijd
Sabri Saad El-Hamus
Youssra El Hawary | Ruimtetijd
Eefje Blankenvoort
Jellichje Reijnders | Ruimtetijd
Cas Dekker | Ruimtetijd
Johan Nijhoff | Studio TIN
Mette Stam | Ruimtetijd
Imagineear
Willemijn Schellekens-Sikkema
Linda Mol
Vandikhout Decor
Arno Peeters
Florian Myjer | Ruimtetijd
Pieter Kers | Beeld.nu
‘Ik durf niet te zeggen dat de tentoonstelling vrij van oriëntalisme is, maar het maakt je bewust’
Bezoek
Yalla Yalla! Zie je in Egypte
Was te zien tot en met 9 februari 2025.
Recente projecten